Sprawy frankowe są coraz częściej prowadzone w polskich sądach, co jest efektem rosnącej świadomości kredytobiorców w zakresie przysługujących im praw, jak również braku woli ze strony banków do polubownego rozwiązania sporu. Skierowanie sprawy do sądu jest skutecznym sposobem dochodzenia roszczeń o eliminację z umowy kredytowej niedozwolonych klauzul w zakresie przeliczenia waluty obcej. Jeśli chcesz dochodzić swoich praw, warto dowiedzieć się, na czym polegają sprawy frankowe, jak wygląda postępowanie sądowe, jakie są jego etapy.
Sprawy frankowe – sporządzenie pozwu
W przypadku postępowania sądowego w zakresie umowy kredytowej pierwszym krokiem jest sporządzenie pozwu. W celu jego przygotowania niezbędne jest zebranie dokumentacji dotyczącej kredytu oraz dokonanie jej dokładnej analizy. Stanowi ona podstawę do podjęcia decyzji, czy możliwe jest wytoczenia powództwa, jakie roszczenia można wystosować oraz jaka jest ich wartość.
Po ustaleniu wartości roszczeń na bazie historii spłaty kredytu następny krok stanowi napisanie oraz wysłanie reklamacji do banku. W przypadku uzyskania odmownej decyzji oraz wyczerpaniu możliwości postępowania reklamacyjnego, następuje kolejny etap, czyli przygotowanie pozwu oraz wytyczenie powództwa.
Ile kosztuje pozew w sprawach frankowych?
Aby móc wytoczyć powództwo do sądu należy uiścić opłatę sądową. Wynosi ona 5% kwoty jakiej będziemy domagać się od banku, jednak nie nadszarpnie ona bardzo naszego domowego budżetu. Od 2019 roku wytoczenie sprawy sądowej przeciwko bankowi to koszt maksymalnie 1000 zł. I to bez względu na to, czy wzięliśmy kredyt na 50 tys., 100 tys., czy 1 mln złotych. Kwota kredytu nie gra więc roli, a znaczenie ma tylko to, czy kredyt zawieraliśmy jako osoba fizyczna np. na cele mieszkaniowe lub inne cele konsumenckie, czyli takie, które nie dotyczą działalności gospodarczej. Dodatkowo, uiścić należy opłatę skarbową od pełnomocnictwa dla reprezentującego nas prawnika w wysokości 17 zł od każdego kredytobiorcy.
Do którego sądu składać pozew ?
W polskim prawie funkcjonuje zasada, że pozew składamy do sądu, w którym pozwany ma miejsce zamieszkania bądź siedzibę (w przypadku firmy). Zatem w 95% przypadkach będą to sądy warszawskie. Ale czy na pewno? Otóż nie! Od 2019 roku zmieniły się przepisy prawa i obecnie osoba, która pozywa bank, ma wybór: może pozwać bank do sądu w mieście, w którym bank ma siedzibę albo do sądu w mieście zamieszkania kredytobiorcy. I to właśnie kredytobiorca decyduje, gdzie należy złożyć pozew. Warto jednak przed podjęciem decyzji skonsultować się z prawnikiem, ponieważ lepiej jest oddać sprawę do tego sądu, który posiada większe doświadczenie w orzekaniu w tego typu sprawach. Dzięki temu będziemy mieć większą szansę, że sąd nie popełni błedów, które trzeba będzie prostować na etapie postępowania apelacyjnego.
Rozprawy sądowe w sprawie umów kredytowych
Skierowanie pozwu do właściwego sądu to pierwszy krok do rozpoczęcia sprawy. W tym przypadku następuje wyznaczenie terminu pierwszej rozprawy. Czas oczekiwania na ustalenie jego daty może być jednak różny, co jest w dużej mierze zależne od danego sądu, w którym będzie prowadzone postępowanie sądowe.
Różny może być również czas trwania postępowania oraz jego przebieg, a także ilość rozpraw sądowych, co w dużej mierze zależy od stopnia skomplikowania prawnego danej sprawy. Schemat rozpraw sądowych w sprawach frankowych jest jednak dość podobny, a ilość rozpraw zwykle nie przekracza dwóch terminów.
Przesłuchanie stron
Proces dotyczący kredytów frankowych jest przede wszystkim procesem opartym o dokumenty, bowiem to z umowy kredytowej wynikają nieuczciwe klauzule, którymi posłużył się bank przeciwko kredytobiorcy – konsumentowi. Należy jednak pamiętać, że sąd może chcieć także wysłuchać samych kredytobiorców, aby dowiedzieć się, jak była zawierana umowa kredytu i jakie informacje przekazywał bank przed podpisaniem umowy. W tym celu sąd dokonuje przesłuchania stron i wzywa kredytobiorców na rozprawę z odpowiednim wyprzedzeniem.
Informacje, jakie chce pozyskać sąd zadając pytania kredytobiorcy/kredytobiorcom obejmują: okoliczności zawarcia umowy kredytowej, przyczynę wybrania konkretnego banku, proces zawierania umowy kredytowej, sposób wykorzystania kredytu, przeznaczenie nieruchomości, a także świadomość kredytobiorcy w zakresie ryzyka walutowego. Jest to też czas, aby pytania zadawał reprezentujący kredytobiorców albo bank mecenas. Wbrew obiegowej opinii przesłuchanie stron nie jest decydujące dla rozstrzygnięcia sprawy, ponieważ ma wyłącznie potwierdzić twierdzenia klientów o tym, w jaki sposób została zawarta umowa kredytu. Rolą dobrego prawnika reprezentującego kredytobiorców jest przygotowanie swoich klientów na ewentualne pytania, jakie mogą paść ze strony banku.
Zeznania świadków
W sprawach frankowych brane są również pod uwagę zeznania świadków, choć ich rola jest coraz mniejsza. Przede wszystkim dlatego, że sądu dostrzegają iż większość świadków powoływanych przez banki nie wnosi niczego do sprawy. Zwykle na świadków powoływane są osoby, które nie brały udziały w sprzedaży kredytu, a które są jedynie spcjalistami od procedury jego udzielania. Takie osoby nie mają żdanej wiedzy o tym, jak przebiegała sprzedaż danego kredytu, dlatego coraz więcej sądów pomija wnioski o powołanie takich świadków. Dzięki takiemu podejściu proces może toczyć się zdecydowanie szybciej. Jeśli mimo wszystko sąd zdecyduje się jednak takiego świadka przesłuchać, to rolą mecenasa, który prowadzi sprawę, jest ustalenie, czy osoba ta miała bezpośredni związek z tą konkretną sprawą. Jeśli nie miała, sąd nie powinien wziąć takich zeznań w ogóle pod uwagę przy wydawaniu wyroku.
Opinia biegłego
Opinia biegłego sądowego w zakresie finansów oraz rachunkowości jest wykorzystywana przez sąd w momencie, gdy uznane zostanie to za niezbędne w celu dokonania dokładnego wyliczenia wysokości roszczenia. Zazwyczaj korzystanie z opinii biegłego ma miejsce, gdy bank kwestionuje wyliczenia powodów w pozwie. Dobrze zatem, aby uprzednio zadbać o poprawne wyliczenia, aby wynik opinii biegłego nas nie zaskoczył. Warto też wiedzieć, że coraz więcej sądów decyduje się pomijać taką opinię i wydawać wyrok w oparciu o zaświadczenia wydane przez bank. Na dowód w postaci opinii biegłego sądowego czeka się co najmniej miesiąc, jednakże w niektórych przypadkach może to zająć nawet kilka miesięcy miesięcy.
Sprawy frankowe – ile trwa postępowanie?
To, jaki będzie czas trwania sprawy sądowej, jakie dowody będą brane pod uwagę oraz jaki będzie przebieg sprawy sądowej, zależy w dużej mierze od tego czy sąd, który rozpatruje sprawę ma już doświadczenie czy też rozpatrywane przez niego sprawy frankowe należą do rzadkości. Jeżeli sprawa trafi do sędziego, który ma wyrobioną opinię, może się zdarzyć, że wyrok zostanie wydany w ciągu kilku miesięcy od złożenia pozwu. Nie ma jednak na to reguły, bowiem równie dobrze sprawy takie mogą potrwać kilka lat. Choć nie można jasno przewidzieć przebiegu sprawy, możliwe jest określenie pewnego schematu, w jaki działają sądy w tym zakresie, a także przewidzenie potencjalnego działania pełnomocników banków.
Warto też pomyśleć o złożeniu wniosku o tzw. zabezpieczenie naszego powództwa, ponieważ jeśli sąd zgodzi się z naszymi argumentami, to może się okazać, że nie będziemy musieli płacić już rat do końca trwania procesu.